“Effortless beauty” hay làm đẹp không gắng gượng là một cụm từ phổ biến trong thế giới làm đẹp. Biểu hiện của nó có thể là hình ảnh một gương mặt trang điểm không cầu kỳ kèm hashtag #wakeuplikethis, một mái tóc rối tự nhiên, hay việc chăm da đơn giản, gọn nhẹ. Tuy nhiên, làm đẹp về cơ bản là thứ gì đó tựa như một tảng băng chìm: thứ bạn thấy chỉ là thành quả, còn quá trình hầu như không phải lúc nào cũng được thể hiện trọn vẹn.
Bạn có bao giờ đặt ra những câu hỏi: làm sao để thức dậy mà mặt vẫn đẹp nếu đêm hôm trước ta thật sự không làm gì cả; làm sao để gương mặt tỏa ra ánh sáng lấp lánh nếu ta không có một làn da được nâng niu kỹ lưỡng?
Lấy ví dụ từ những cô gái Pháp – những người được mệnh danh là sở hữu vẻ đẹp gần nhất với khái niệm “effortless beauty”. Thực chất là gì? Vẻ ngoài trông như vừa tỉnh giấc với mái tóc rối và khuôn mặt tươi tắn dù gần như không có lớp trang điểm nào ngoài son đỏ của họ là thứ được hình thành từ một nền tảng phong cách sống tích lũy qua nhiều năm tháng. Họ có khiếu làm đẹp bẩm sinh bởi gu thẩm mỹ được di truyền nhiều thế hệ. Không chỉ học ăn, học nói, họ được học cả cách thưởng thức hội họa, âm nhạc, kiến trúc, nội thất, học xây dựng phong cách… Những kiến thức này hòa vào cá tính của mỗi cá nhân, giúp cái đẹp được hình thành và phát triển một cách tự nhiên, không hề nhồi nhét sống sượng. Dáng vẻ duyên dáng đặc trưng của phụ nữ Pháp không đến một cách chóng vánh mà là một thói quen được tập luyện liên tục. Như vậy, “đẹp không gắng gượng” chính là hiểu được thế nào là đẹp, biết cách làm đẹp và quen với việc làm đẹp.
Trớ trêu là đôi khi chúng ta không hiểu được điều này, thay vì cố gắng trau dồi nền tảng để có được thành quả là vẻ đẹp nhẹ nhàng tự nhiên như bẩm sinh đã có, nhiều người chọn lối đi tắt để nhanh chóng có được kết quả cuối cùng. Trào lưu peel da hóa học rộ lên gần đây là một minh chứng. Dưới sức mạnh của truyền thông, phương pháp làm đẹp mạnh bạo này được quảng bá như thể một cách thay da đổi thịt nhanh chóng, nhẹ nhàng, dễ thực hiện tại nhà, trong khi các bác sĩ da liễu đã cảnh báo việc tự ý peel da sẽ gây nên những tác hại khôn lường như kích ứng hoặc thậm chí mất sắc tố vĩnh viễn. Tiêm mông, hút mỡ bụng… được lựa chọn như giải pháp nhanh gọn thay thế cho nhiều năm tháng đổ mồ hôi nâng tạ, plank, squat… ở phòng gym. Một mũi botox thay thế cho bao công sức massage trẻ hóa cơ mặt mỗi ngày. “Đẹp không cần cố gắng”, dưới con mắt lười biếng, đã được hiểu thành làm đẹp kiểu “mì ăn liền”. Trong những xã hội mà cái đẹp đang bị đẩy lên mức siêu thực và được thần thánh hóa, thì suy nghĩ sai lầm này dường như càng trở nên dễ hiểu.
Những tấm gương về việc giảm 3kg trong một tuần để rồi tăng cân gấp đôi vào hai tuần sau đó, hoặc những câu chuyện về sự xui rủi khi thực hiện phẫu thuật hút mỡ, độn mông có lẽ đủ khiến ta nhận ra rằng phím tắt là thứ hoàn toàn không thể áp dụng trong công cuộc giữ dáng. Duy trì sắc vóc cân đối, khỏe mạnh cần sự nỗ lực từ nhiều phía: sống lành mạnh, ăn đủ chất, chăm tập luyện và hơn hết là thấu hiểu đặc điểm trao đổi chất của cơ thể. Đó là quá trình chuyển hóa thức ăn nạp vào thành nguồn năng lượng để hoạt động, nói cách khác, là cách bạn đốt cháy lượng calo mỗi ngày. Quá trình này diễn ra liên tục, cả khi ta nghỉ ngơi hay đang hoạt động. Hãy xem cơ thể như một chiếc ô tô. Khi bạn ngồi yên hoặc nằm ngủ là lúc chiếc xe dừng đèn đỏ. Lúc này, một lượng nhiên liệu nhất định vẫn sẽ được đốt cháy để duy trì hoạt động của động cơ. Tất nhiên, đối với con người, nguồn nhiên liệu không phải là xăng dầu mà là lượng calo có trong thực phẩm chúng ta ăn và uống.
Sự trao đổi chất diễn ra càng nhanh, lượng calo được đốt cháy sẽ càng nhiều, và ngược lại quá trình này càng chậm, bạn sẽ gặp nhiều khó khăn hơn khi kiểm soát cân nặng. Tốc độ diễn ra nhanh hay chậm của trao đổi chất phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố di truyền. Điều này cũng lý giải phần nào cho nỗi trăn trở: tại sao có người dù ăn cả thế giới cũng không bao giờ béo còn có người chỉ hít khí trời cũng rất dễ tăng cân.
Nhưng không phải là không có cách để ta xoay chuyển cuộc chơi may rủi này, bắt đầu từ những thói quen sinh hoạt hàng ngày như không ngồi quá lâu trong thời gian dài, chia nhỏ khẩu phần cho những bữa nhỏ thay vì ăn bữa chính đồ sộ. Phương pháp ăn nhiều bữa một ngày không chỉ giúp hạn chế lượng thức ăn nạp vào mà còn duy trì quá trình trao đổi chất diễn ra ổn định. Phụ nữ Nhật còn phát hiện ra một phương pháp rất hay mà bạn có thể học: uống nước đá sẽ khiến thân nhiệt giảm và làm chậm quá trình trao đổi chất, nên thay vào đó hãy uống nước ấm hoặc trà nóng. Trà xanh có chứa một hợp chất gọi là epigallocatechin gallate có khả năng trung hòa lượng calo và chất béo. Theo một phân tích được công bố trên tạp chí Obesity Reviews năm 2018, tiêu thụ khoảng 250 miligam epigallocatechin gallate (tương đương ba tách trà xanh) sẽ giúp tăng cường trao đổi chất đủ để đốt cháy thêm trung bình 100 calo mỗi ngày.
Hẳn nhiên tốc độ chuyển hóa sẽ diễn ra nhanh hơn khi chúng ta vận động. Những bài tập cường độ cao ngắt quãng (HIIT), chạy bộ, bơi lội và đạp xe luôn là lựa chọn đẩu bảng giúp thúc đẩy quá trình trao đổi chất. Trong bối cảnh cuộc sống bận rộn dễ trở thành lý do trì hoãn việc xách giày đến phòng tập, xu hướng tập thể dục high-tech với phòng gym ở nhà hoặc bất cứ đâu còn huấn luyện viên là ứng dụng trên điện thoại đang trở nên phổ biến hơn. Những ứng dụng như Strava, Garmin Connect, FiKeeper, Fat Burning Workouts… trở thành người đồng hành lý tưởng của những tín đồ ưa vận động nhờ khả năng đếm số bước, đo nhịp tim cùng lượng calo đốt cháy, gợi ý bài tập, nhắc giờ tập và cả chức năng chia sẻ để bạn có thể khoe chiến tích của mình cũng như được tiếp thêm động lực từ những người dùng khác.
Dựa trên mối liên hệ mật thiết giữa dinh dưỡng và làn da, việc thiết lập chế độ ăn uống lành mạnh sẽ giúp kiểm soát sức khỏe làn da từ gốc. Uống nhiều nước, bổ sung thực phẩm đa dạng, hạn chế đồ ngọt và thức ăn dầu mỡ… là những lời khuyên chắc ta đã nghe nhiều nhưng không phải lúc nào cũng có thể tuân thủ nghiêm ngặt. Đó là lý do vì sao các sản phẩm bổ sung vitamin, collagen, HA và chất dinh dưỡng có lợi qua đường uống lần lượt ra đời.
Hành trình chăm da khoa học cũng cần gắn liền với sự sáng suốt. Sẽ là lãng phí túi tiền và bất công với làn da nếu ta chỉ bôi đắp vô tội vạ. Làm đẹp là một lĩnh vực yêu cầu sự tỉnh táo: bạn cần xác định rõ mục đích chăm sóc da, chọn đúng sản phẩm thay vì nhắm mắt chạy theo xu hướng.
Làn da bị mụn ẩn cần được xử lý bằng AHA, BHA. Những nốt mụn viêm cần nhờ đến benzoyl peroxide và retinol. Để dưỡng ẩm cho làn da trẻ, hyaluronic acid có thể là đủ nhưng với những làn da lão hóa, chất béo như cholesterol, ceramide và peptide mới thật sự có khả năng trám lại những kẽ hở gây thoát nước giữa các tế bào. Đối với mỹ phẩm, năm cái tên đầu tiên trên bảng nguyên liệu là quan trọng nhất. Chúng sẽ chiếm khoảng 80% công thức và cho bạn biết liệu sản phẩm có thực sự chứa hoạt chất hiệu quả hay chỉ hữu danh vô thực. Có kiến thức trong tay, bạn sẽ không phải tiếp tục chi cả triệu đồng cho một lọ sữa rửa mặt mà ở ngay vị trí thứ hai, sau nước, là thành phần SLSs – chất tạo bọt gây tổn hại cho hàng rào da.
Các tín đồ làm đẹp thông thái ngày nay biết cách để cùng một lúc vừa dưỡng trong, vừa đẹp ngoài. Hybrid cosmetics – các sản phẩm xóa nhòa ranh giới giữa trang điểm và dưỡng da – giúp họ làm điều đó. Bạn nghĩ sao nếu trong lúc đang “mặc” một lớp kem nền, làn da vẫn âm thầm được tái tạo, hoặc rõ ràng ta xịt nước hoa mỗi ngày để thơm nhưng làn da cơ thể cứ thế mà mềm mại hơn? Những sản phẩm đa nhiệm như kem nền dưỡng da hay nước hoa dưỡng thể khiến công cuộc làm đẹp của phụ nữ hiện đại trở nên “dễ thở” hơn phần nào.
Quả thật, không có gì là dễ dàng kể cả khi trông nó có vẻ dễ dàng đến đâu, nếu không dành công sức thì cũng cần vận dụng trí óc để cập nhật và học hỏi. Muốn có được vẻ đẹp không cần nỗ lực, trước đó chúng ta đã phải nỗ lực đủ nhiều. Bù lại, kết quả sẽ thật xứng đáng khi ta có được một nền tảng về làm đẹp vững vàng, biết mình hợp với điều gì và tiếp tục duy trì nó trong sự thoải mái.
Bài : Khoa Diệp, Ph.TH
