Theo bác sĩ chuyên khoa II Huỳnh Tấn Vũ – Trưởng đơn vị Điều trị ban ngày, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cơ sở 3, dịp Tết là khoảng thời gian có nhiều xáo trộn trong sinh hoạt, vận động, ăn uống… Thực phẩm chứa nhiều chất ngọt, chất béo bất lợi cho sức khỏe. Nếu không kiểm soát được loại và lượng thực phẩm tiêu thụ, quản lý thời gian sinh hoạt, sẽ dẫn đến những rối loạn sức khỏe.
Để Tết vui, khỏe, bác sĩ Vũ cho biết nguyên tắc dinh dưỡng trong ngày Tết.
Nhóm đường bột: Các loại bánh mứt có chứa hàm lượng đường cao nên dễ gây cảm giác ngán. Những thức ăn này chủ yếu là nhóm đường đơn, chỉ số đường rất cao, rất ít chất xơ, dễ làm tăng đường huyết nên không thích hợp cho bệnh nhân đái tháo đường. Cần tăng cường chất xơ từ rau củ quả. Chất xơ giúp điều hòa hệ vi khuẩn đường ruột, phòng tiêu chảy và các rối loạn tiêu hóa do loạn khuẩn, góp phần giảm cholesterol máu, chống táo bón, điều hòa đường huyết, giảm cân. Bạn cần hạn chế ăn các loại bánh mứt, uống nước ngọt.
Đặc biệt, ăn đồ ngọt nhiều tạo cảm giác no giả ở trẻ em, trẻ không muốn ăn các món khác sẽ dẫn tới suy dinh dưỡng.
Các món rau củ muối chua rất được ưa chuộng ngày Tết, là một nguồn cung cấp chất xơ và vitamin. Tuy nhiên, bác sĩ Vũ khuyến cáo người có bệnh tăng huyết áp cần thận trọng do lượng muối cao, người có bệnh tiểu đường không nên ăn nhiều vì các món này có chứa đường. Người bị đau dạ dày cũng nên thận trọng.
Nhóm chất đạm và chất béo: Ngày Tết có nhiều món thịt nguội, giò chả, đồ hộp, thịt kho trứng, heo quay, các món chiên xào… Các thực phẩm này chủ yếu cung cấp chất đạm và béo nhưng lại chứa nhiều axit béo no bão hòa nên không tốt. Đối với người bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp nên sử dụng hạn chế, không quá 100g thức ăn này mỗi ngày. Hạn chế phần mỡ, da, phủ tạng động vật có nhiều cholesterol.
Bác sĩ Vũ cho biết, tốt nhất là tăng cường nguồn đạm từ cá. Những người bị bệnh gout cần hạn chế các món ăn giàu đạm, hải sản, chiên, xào, tăng cường đồ hấp, luộc. Nếu không quản lý dinh dưỡng từ nhóm này thì sau Tết, bạn sẽ dễ bị lên cân, tăng mỡ máu.
Người già không nên ăn quá nhiều thực phẩm chứa chất béo như giò, chân giò… bởi vì hệ tiêu hóa của người già rất kém dễ bị đầy bụng và rối loạn tiêu hóa.
Nhóm chất khoáng và vitamin: Vitamin thường bị hụt trong ngày Tết vì tỉ trọng sử dụng nhóm đường bột, đạm và béo cao. Cần tăng cường bằng cách ăn trái cây và các loại rau củ quả, ăn đa dạng các loại thực phẩm. Người có bệnh đái tháo đường không nên sử dụng các loại trái cây quá ngọt.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị, mỗi người trưởng thành cần ăn đủ tối thiểu 400g rau củ quả mỗi ngày để bổ sung đầy đủ vitamin, khoáng chất và dưỡng chất thực vật cho cơ thể, kết hợp với việc luyện tập thể lực hợp lý và một đời sống tinh thần lành mạnh, sẽ tạo nền tảng vững chắc để đạt đến sức khỏe tối ưu
Bổ sung nước uống đúng cách: Tuy không thuộc nhóm chất dinh dưỡng nào kể trên nhưng nước rất cần thiết cho việc tạo tế bào và dịch cơ thể, giúp các phản ứng hóa học xảy ra và tạo nước tiểu để tống các chất thải ra khỏi cơ thể. Cần phải đảm bảo duy trì đủ lượng nước sạch uống vào để thay thế các dịch mất đi. Hạn chế nước ngọt, cà phê vì thực chất những thức uống đó chỉ giúp giải khát chứ không bổ sung nước cho cơ thể tốt bằng nước lọc.
Trẻ em cần hạn chế nước ngọt có ga vì làm tăng đào thải canxi qua nước tiểu, cơ thể không đủ canxi để tăng chiều cao, lượng đường cao làm trẻ béo phì. Các loại nước giải khát, nước tăng lực, siro… thường nhiều đường, không nên dùng quá nhiều, nhất là nếu cần kiêng đường và giữ dáng. Riêng với rượu bia, chỉ nên uống có chừng mực, đủ để kích thích ăn ngon và vui vẻ với không khí Tết. Trà cũng là loại dùng nhiều trong dịp Tết nên dùng vào buổi sáng tránh mất ngủ.
